Z uwagi na rozbudowane wymagania formalne oraz długi okres oczekiwania na wydanie stosownych pozwoleń, stosunkowo często spotykamy się ze zjawiskiem samowoli budowlanej. Jest to zjawisko wybudowania konkretnego obiektu budowlanego bez stosownych dokumentów formalnych. W budownictwie odnajdziemy rozmaite budynki pozostające wyłącznie samowolą budowlana. Do niedawna proceder ten był na tyle powszechny, że większość osób rozpoczynała swoją budowę, a dopiero z czasem uzyskiwała pozwolenie albo też nie. Nie było odpowiedniego systemu kontroli inwestorów oraz poszczególnych realizacji oraz nie istniał system kar nakładanych na inwestorów. W chwili obecnej zmieniono założenia związane z weryfikacją stanu faktycznego oraz ewentualnymi karami finansowymi. Wszystkie samowole budowlane podlegają szczególnie rygorystycznemu traktowaniu. Wykrycie jej powoduje konieczność rozbiórki całości obiektu, jaki został nielegalnie postawiony oraz pokrycie kosztów wystawionego mandatu. Możliwe jest staranie się o zalegalizowanie obiektu. Wymaga to jednak wiele zachodu oraz środków finansowych. Większość budynków nie posiada bowiem odpowiedniej dokumentacji, a więc konieczne jest przeprowadzenie inwentaryzacji i dokonanie opinii budowlanej. Dopiero wtedy można starać się o dokonanie legalizacji, ale oczywiście za odpowiednio wysoką opłatą.
Samowola budowlana w działaniach urzędów
